عمل نظامی اسرائيل
اگر اسرائيل طی ماه های آینده تصميم بگيرد برای جلوگيری از توسعه تسليحات هسته ای ایران به این کشور حمله کند علاقمند
است قبل از حمله به ایران به ایالات متحده اطلاع دهد. از نظر فنی برای اسرائيل امکان پذیر است که فضای کنترل شده توسط
آمریکا در عراق را نادیده گيرد اما مشکل خواهد داشت. به علاوه، تاسيسات حمایتی در منطقه کردنشين شمال عراق به شدت
به اسرائيل برای انجام یک عمل موثر عليه ایران کمک خواهند کرد. با موافقت ضمنی آمریکا و در نظر گرفتن این مساله که تعداد
نسبتا کمی از جنگنده های دوربرد در دسترس هستند، ممکن است اسرائيل همچنين از موشک های بالستيک مستقر در زمين
و همچنين موشک های بالستيک پرتاب شونده از دریا استفاده کند و این احتمال که از هواپيماهای بدون سرنشين از طریق
شمال شرق عراق و آذربایجان استفاده کند کاملا وجود دارد. این قلمروها در همسایگی ایران می توانند جهت یورش هلی
کوپترها، الحاق نيروهای ویژه و فرستادن هيات های نجات و رهایی استفاده شوند.
هر از گاهی در رسانه ها گزارش هایی مبنی بر احتمال استفاده اسرائيل از کلاهک های هسته ای با بازده کم که نفوذ کننده به
زمين هستند برای اهداف و تاسيسات زیرزمينی ایران که امکان تاثيرگذاری کلاهک های نفوذ کننده متعارف در آن جا کم است
وجود دارد. استفاده از این کلاهک های هسته ای نفوذ کننده به زمين خيلی بعيد به نظر می رسد اما اگر استفاده شود
پيامدهای بسيار جدی بلندمدتی برای امنيت جهانی در پی خواهد داشت. با این وجود، وسوسه استفاده از این کلاهک ها به
ویژه ممکن است در مورد تاسيسات نطنز وجود داشته باشد چون این تاسيسات به لحاظ موقعيت مکانی در منطقه ای دور از
شهر قرار گرفتند و 25 کيلومتر از شهر نطنز و حدود 40 کيلومتر از جنوب کاشان فاصله دارند.
اهداف اصلی ای که در عمل نظامی اسرائيل عليه ایران مورد توجه قرار می گيرند در طبقه بندی زیر قرار دارند:
-1 کارخانه های غنی سازی اورانيوم به ویژه آنهایی که نزدیک نطنز قرار دارند. در این مورد بر تخریب آبشارهای سانتریفيوژ و
همچنين کشتن تعدادی از کارمندان فنی و علمی ایران تا حد ممکن تاکيد می شود. بنابراین محل اقامت و آزمایشگاه های روی
زمين هدف اصلی خواهند بود.
-2 کارخانه فرآوری اورانيوم اصفهان؛ هدف بزرگی که اساس همه برنامه های هسته ای را تشکيل می دهد.
-3 تاسيسات توسعه و تحقيقات هسته ای که شامل تاسيساتی که در تهران و نزدیک اراک هستند. رآکتورهای جدید در بوشهر
مورد هدف قرار خواهند گرفت که ضرورتا شامل خود رآکتورها نمی شود؛ چون مواد رادیواکتيوی بر دیگر کشورهای منطقه تاثير
خواهند گذاشت بلکه احتمالا سيستم های کنترل، آزمایشگاه ها و اقامتگاه ها مورد هدف قرار خواهند گرفت.
-4 ساختمان های اساسی موشکی که اسرائيل را مورد هدف قرار می دهند به همراه پرسنل این ساختمان ها و مراکز توسعه و
تحقيقات مربوط به برنامه های موشکی ایران.دپارتمان های دانشگاهی شامل فيزیک، مهندسی، الکترونيک و دپارتمان هایی که مرتبط با برنامه های موشکی و هسته ای
ایران هستند. یکی از توجهات اصلی اسرائيل این است که تا جایی که ممکن است به کارشناسان فنی ایرانی و مراکز آموزشی
ای که در حال حاضر و یا در آینده در جهت برنامه های موشک بالستيک وبرنامه های هسته ای ایران مورد استفاده قرار می گيرند
آسيب وارد کند.
در حالی که این ها اهداف اصلی خواهد بود، ممکن است تلاش هایی برای کشتن رهبران تکنوکرات و به ویژه تکنوکرات هایی که
مسئول آموزش و پيشبرد برنامه های هسته ای و موشکی هستند انجام شود. در حالی که برخی از این افراد ممکن است در
مکان هایی نزدیک به تاسيسات موشکی و هسته ای شامل نطنز، تبریز و خرم آباد مستقر باشند در عين حال برخی دیگر ازافراد ممکن است در تهران مستقر باشند. این طور به نظر می رسد که یکی از پيامدهای مورد هدف قرار دادن مردم، مراکز
تحقيقاتی، تاسيسات و دپارتمان های دانشگاهی این است که برای اولين بار از زمان جنگ، جنگ مستقيما به مرکز کشور وارد
خواهد شد. با تعدادی تلفات غير نظامی بيش از آن که ایران حملات ویژه ای در مناطق دور متحمل شود احساس یک کشور در
جنگ را خواهد داشت.
این ممکن است در مغایرت با تفکر پذیرفته شده باشد. در افکار عمومی این ایده وجود دارد که حمله نظامی عليه ایران شبيه
حمله عليه عراق در 1981 م، شامل بمباران کردن زیرساختارهای هسته ای خواهد بود. در نتيجه، جنگ عليه املاک و ساختمان
های نظامی و با هدف تخریب اهداف نظامی مثل آبشارهای سانتریفيوژ خواهد بود. در حالی که این هدف اصلی خواهد بود اما در
عين حال نياز خواهد بود که اسرائيل تا جایی که ممکن است به تلاش های ایران برای احيای مراکز تحقيقاتی و برنامه توسعه
بعد از حمله آسيب وارد کند. به عبارت دیگر نياز است تا اسرائيل طوری به مراکز ایران آسيب وارد کند که بعد از حمله نتواند بار
دیگر این مراکز را احيا کند. لذا توجه اسرائيل بر پرسنل فنی و تا جایی که ممکن است کشتن این افراد متمرکز خواهد شد. از این
رو جنگ تاسيسات دانشگاهی و دیگر مراکز تحقيقاتی را نيز در بر خواهد گرفت و در نتيجه پيامدهای بسيار وسيعی خواهد
داشت.
در 1981 م، اسرائيل حملات وسيعی بر عليه عراق انجام نداد بلکه حملاتش محدود بود لذا عراق توانست برنامه های تسليحاتی
خود را سریعا احيا کند. برنامه هسته ای ایران پيش از این پخش شده است لذا برای اسرائيل ضروری است که زیرساختارهای
اساسی و افرادی که این برنامه را طراحی می کنند و پتانسيل ایران برای توليد تسليحات هسته ای را از بين ببرد. باید یادآوری
2008 که بر تاسيسات بنا شده بود - شود که هدف گذاری اسرائيل در وست بانک در 2002 ، در لبنان در 2006 و در غزه در 2009
همگی این رویکرد را نشان می دهند.
در حمله به تاسيسات موشکی و هسته ای ایران، اسرائيل از خطر واکنش غيرمستقيم حزب لله لبنان اطلاع دارد. برای جلوگيری
از این امر، با توجه به افزایش سریع تجهيزات موشکی حزب لله از جنگ سال 2006 م، به بعد ممکن، است در ابتدا اسرائيل تا
جایی که ممکن است موشک های حزب لله را منهدم کند. گزارش های معتبری وجود دارد مبنی بر این که نيروی دفاعی اسرائيل
طرح های جامعی را برای مبارزه در مقياس وسيع توسعه داده است که در آن حمله بسيار شدید به زرادخانه، مراکز فرماندهی و
پایگاه های حزب لله در سراسر کشور لبنان دیده شده است. از آن جایی که حزب لله هم عمليات مقابله را طرح خواهد کرد لذا
اسرائيل باید فرض را بر این بگذارد که یک جنگ طولانی مدت را پيش رو خواهد داشت.
واکنش های ایران
پيامد حمله به ایران قطعا تخریب همه توانایی های هسته ای ایران نخواهد بود. با این وجود خسارات زیادی به زیرساختارهای
فيزیکی وارد خواهد شد. تلفات غير نظامی هم وجود خواهد داشت؛ هم در ميان کارگران غير نظامی مرکز هسته ای و هم در
ميان خانواده هایشان. این تاثيرات، در درون ایران آشکار خواهد بود و همچنين به نحو وسيعی در سراسر خاورميانه به وسيله
شبکه های خبری ایرانی گزارش می شود.
واکنش فوری ایران خروج از پيمان عدم تکثير هسته ای خواهد بود. پروسه ای که نود روز قبل باید اطلاع داده شود. این یک علامت
آشکار خواهد بود که ایران دیگر خود را مقيد به این پيمان نخواهد دانست؛ بویژه اگر توسط کشوری مورد حمله قرار گيرد که هرگز
برای توجيه این تصميم خود اشاره کند که این ماده می گوید: NPT به عضویت این پيمان در نيامده است. ایران می تواند به ماده
چنانچه هر یک از اعضاء معاهده تشخيص دهد حوادثی فوق العاده مربوط به موضوع این معاهده منافع عاليه کشورش را به »
«. مخاطره انداخته است این حق را خواهد داشت که در اعمال حق حاکميت ملی خود از این معاهده کناری گيری نماید
واکنش دوم ایران، این خواهد بود که برای جلوگيری از حملات بيشتر، تسليحات هسته ای خود را گسترش دهد. برای چنين کاری
ممکن است از تأسيساتی استفاده شود که در اعماق زیاد زمين قرار دارد. گزارش ها از در حال ساخت بودن چنين تأسيساتی
و تصميم به گسترش تسليحات هسته ای قطعا در داخل ایران با حمایت قابل ملاحظه ای مواجه خواهد NPT حکایت دارد. خروج از
شد و این حمایت بخشی از پروسه وحدت سياسی خواهد بود که ورای اختلافات سياسی اخير است. بخشی از این وحدت،
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود که انتظار می رود موقعيت خود را بهبود بخشد و شرکتی را برای توسعه تسليحات
هسته ای را در اختيار گيرد و برای گسترش این پروسه با دولت های دیگر و بازیگران خرده دولتی همکاری کند.
ایران همچنين این توانایی را دارد در برخی مناطق فعاليت کند که مستقيما به اسرائيل مربوط نيستند بلکه ایالات متحده و
شرکای غربی اش که به شدت هوادار اسرائيل هستند را مورد هدف قرار می دهد. حوزه عمل و واکنش های ایران در قبال حمله
احتمالی اسرائيل می تواند شامل موارد زیر باشد:
-1 به اسرائيل حمله موشکی کند و منافع آمریکا و متحدان غربی اش را مورد حمله قرار دهد.
-2 با بستن تنگه هرمز، باعث افزایش شدید قيمت نفت شود. هر نوع افزایش در قيمت نفت بر اقتصاد جهانی تاثير خواهد
گذاشت.
-3 عليه تأسيسات غربی توليد، پالایش و انتقال نفت در خليج فارس حملات موشکی یا شبه نظامی ترتيب دهد که این عمل
نگرانی های عميقی برای دولت های توليد کننده نفت بویژه عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی ایجاد خواهد کرد. در
حالی که این تاسيسات نسبت به دهه گذشته از امنيت بيشتری برخوردار هستند اما همچنان به عنوان اهداف نرم باقی می
مانند.
-4 از گروه های شبه نظامی مخالف حضور غرب در عراق و افغانستان حمایت جدی کند که این عمل می تواند در دلسرد کردن
غرب و اسرائيل برای انجام حملات بيشتر عليه ایران مناسب باشد.
و تصميم به گسترش تسليحات هسته ای، اگر تا به حال مخفيانه این کار را انجام داده باشد، دیگر NPT صرف نظر از خروج ایران از
گزینه ها برای ایران در دسترس قرار دارند اما در کوتاه مدت اجرایی نخواهند شد.
ایران می داند که رهبران برخی از کشورهای عربی حمله اسرائيل به این کشور را آشکارا محکوم خواهند کرد اما اگر اسرائيل به
ایران حمله کند به طور خصوصی و محرمانه از این حمله راضی خواهند بود چون جاه طلبی های هسته ای ایران را محدود می
کند. هم زمان بدون توجه به این که جوامع شيعه در دولت های غرب خليج فارس به غير از عراق در اقليت قرار دارند واکنش افکار
عمومی در منطقه هم متفاوت خواهد بود. به طور کلی افکار عمومی عرب مخالف حمله اسرائيل به ایران خواهد بود و ضرورتا این
عمل را اقدام مشترک اسرائيل و آمریکا عليه یک کشور مسلمان قلمداد خواهند کرد. با این وجود، واشنگتن دخالت خود را در
درگيری های اسرائيل انکار می کند اما در منطقه این برداشت وجود دارد که اسرائيل یکی از ایالت های آمریکاست. به علاوه،
اقليت های مهم شيعی در عربستان سعودی، بحرین و کویت وجود دارند که برخی از آن ها با ایران روابط تجاری و خانوادگی
نزدیکی دارند و عميقا با حمله اسرائيل به ایران و حمایت آمریکا مخالفت خواهند کرد.
شاید مهمترین وجه حمله اسرائيل عليه ایران این است که با حملات هوایی منظم اسرائيل یک پروسه درازمدتی برای جلوگيری
از توسعه تسليحات هسته ای ایران شروع خواهد شد. از دید اسرائيل واکنش ایران به حمله بيش از آن که حذف برنامه های
مربوط به تسليحات هسته ای باشد تلاش برای گسترش این برنامه ها خواهد بود. از این رو، اگر اسرائيل زمانی با حمله شروع
به محدود کردن توسعه موشکی و هسته ای ایران نماید به آسانی نمی تواند آن را متوقف کند.
در برخی از مراحل جنگ، ممکن است ایران به گزینه های دیگری که در بالا ذکر شد روی بياورد حتی اگر در یک کشمکش
وسيعی درگير شده باشد. موضوع اصلی در این جا این است که امکان ندارد پيامد فوری حمله اسرائيل به ایران عظيم باشد و
ممکن نيست که باعث یک کشمکش وسيع تر منطقه ای، به استثناء جنوب لبنان، شود. اما پيامد درازمدت ممکن است به شدت
متفاوت باشد.
اتفاقات پيش بينی نشده
تحليلی که اینجا انجام می شود بر اساس رفتار غير عقلانی اسرائيل و واکنش ایران به این رفتار بنا شده است. رخدادهای
غيرقابل پيش بينی قبل و یا بعد از حمله اسرائيل را که منجر به بحران می شود در نظر نمی گيرد. برای مثال ممکن است در اثر
یک واقعه کشمکش جدیدی با حزب لله شروع شود که منتجر به گسترش بحران جنگ شود که شامل حمله اسرائيل به خطوط
تدارکات و سپس تحریک سوریه و واکنش ایران است. واکنش ایران ممکن است به یک جنگ وسيع تر ميان ایران و اسرائيل منجر
شود. بعد از حمله، در حالی که ممکن است واکنش ایران محدود باشد تنش بسيار بالایی در منطقه خليج فارس حاکم خواهد
شد. در این شرایط، نيروهای نامنظم ایران ممکن است خارج از ساختار فرماندهی ملی عمل کنند و بر عليه نيروهای آمریکا یا
ناوگان بين المللی عمل کنند که این حرکت می تواند با واکنش دولت های غربی خليج فارس و یا خود ایالات متحده منجر شود
که در این صورت منطقه به شرایط بدتری دچار خواهد شد.
به طور کلی این مقاله رویکرد غير نظامی را در قبال مساله هسته ای و موشکی ایران توصيه می کند چون در صورت حمله به
ایران پيامدهای منطقه ای و جهانی زیادی در پی خواهد داشت و همچنين پيامدهای پيش بينی نشده ای با خود به همراه دارد.
نتيجه گيری
اساس این تحليل این است که حمله اسرائيل به ایران باعث شروع یک درگيری طولانی مدت خواهد شد که نه تنها باعث توقف
برنامه های هسته ای ایران نمی شود بلکه ممکن است حتی آن را تشویق کند که این برنامه ها را گسترش دهد. به علاوه، بی
ثباتی وسيع و پيامدهای امنيتی غيرقابل پيش بينی ای برای منطقه و در سطح وسيع تر برای جهان خواهد داشت. اگر این
پيامدهای خطرناک برای انجام ندادن یک عمل نظامی بر عليه ایران، کافی هستند پس دو راه برای دولت های غربی وجود دارد:
-1 افزایش تلاش ها برای دستيابی به راه حل دیپلماتيک. در اين گزينه آمريكا و هم پيمانانش مي توانند با انجام صلح ميان
اسرائيل- فلسطين، ايجاد خاورميانه عاري از سلاح هسته اي(اسرائيل نيز سلاح هاي خود را كنار بگذارد) و بهبود روابط ايران با
تمامي كشورهاي حوزه خليج فارس، مسير را براي انجام توافق ميان ايران و غرب هموار كنند.
-2 يا اين كه غرب بپذيرد كه ايران در نهايت به يك قدرت هسته اي تبديل مي شود و از اين امر براي خلع سلاح هسته اي جهاني
استفاده كند.
پيامدهای حمله نظامی به ایران چنان جدی است که به هيچ » : گروه تحقيقاتی آکسفورد در گزارش خود نتيجه گرفته است
شکلی نباید آن را تشویق کرد. یافتن راه های دیگر برای پایان دادن به بحران اتمی ایران، هر قدر هم که مشکل باشد، باید دنبال
«. شود
نظرات شما عزیزان:
ارسال توسط محمد جواد
آخرین مطالب
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
